Jest zakaźną chorobą wirusową. Na ospę chorują tylko ludzie (choroby nie przenoszą zwierzęta). Zarażenie następuje drogą kropelkową lub przez bezpośredni kontakt. Objawy pojawiają się zwykle po ok. 10-21 dniach od zakażenia.
Pierwsze objawy przypominają typową infekcję – gorączka lub stan podgorączkowy, złe samopoczucie, ból głowy i mięśni, zapalenie gardła, nieżyt nosa, pogorszenie apetytu, czasem ból brzucha.
Potem na całym ciele pojawia się swędząca wysypka. Najpierw rumieniowe plamki, następnie grudki śr. 5-10 mm, na których pojawiają się niewielkie pęcherzyki wypełnione płynem. Po 2-3 dniach powstają krostki, zasychające w strupki. Drobne blizny i przebarwienia po odpadnięciu strupków ustępują bez śladu. Wysypce towarzyszy gorączka, powiększenie węzłów chłonnych i zapalenie gardła.
Rozpoznanie ustala lekarz na podstawie obrazu klinicznego i wywiadu.